«Καμπανάκι» για την ανάπτυξη η «κόπωση» της ιδιωτικής κατανάλωσης

Ανησυχητικά σημάδια τα οποία αν διαμορφωθούν σε τάση θα αποτελέσουν απειλή για τους ρυθμούς ανάπτυξης, αποτελούν τα στοιχεία Ιουνίου που δημοσίευσε η Plum στην μηνιαία έκθεση της για την κατανάλωση.

Η fintech εταιρεία Plum στην έκθεση της, Monthly Unwrapped, μετρώντας τις κατευθύνσεις που παίρνει η ιδιωτική κατανάλωση λαμβάνοντας υπόψη τις τραπεζικές συναλλαγές που πραγματοποιούν οι πελάτες της, εντοπίζει μία ραγδαία πτώση των δαπανών που δεν προμηνύει τίποτα καλό για την ελληνική ανάπτυξη.

Η μείωση στους Λογαριασμούς ήταν σημαντική (-41%), ενώ οι κατηγορίες Σούπερ Μάρκετ (-4%) και Μεταφορές (-23%) σημείωσαν ηπιότερες πτωτικές τάσεις.

Στον ίδιο τόνο κινήθηκαν και οι προαιρετικές δαπάνες. Οι μεγαλύτερες μειώσεις σε σύγκριση με τον Μάιο καταγράφηκαν στις κατηγορίες Προσωπικής Φροντίδας και Γυμναστικής (-50%), Εστίασης (-50%) και Ένδυσης και Αξεσουάρ (-45%).

Όπως αναφέρεται στην έκθεση, «αυτό αντανακλά όχι μόνο την οικονομική αβεβαιότητα, αλλά και μια αυξανόμενη οικονομική επίγνωση».

Αξίζει να σημειωθεί, πως αυτές οι μειώσεις καταγράφονται παρά το γεγονός πως ο Ιούνιος είναι μήνας της τουριστικής σεζόν και η κατανάλωση κερδίζει από τις αυξημένες δαπάνες των ταξιδιωτών.

Εάν η τάση επιβεβαιωθεί ως τέτοια και από τα επίσημα στοιχεία και συνεχιστεί ή ενταθεί τους φθινοπωρινούς μήνες, τότε τα εμπόδια που θα ανακύψουν στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων θα είναι σημαντικά.

«Αιμοδότης» της ανάπτυξης η κατανάλωση

Και αυτό, διότι ένας βασικός παράγοντας που έχει οδηγήσει σε υψηλούς αναπτυξιακούς ρυθμούς την ελληνική οικονομία είναι η ιδιωτική κατανάλωση. Σύμφωνα με τους τριμηνιαίους εθνικούς λογαριασμούς από την ΕΛΣΤΑΤ, η άνοδος του ΑΕΠ κατά 2,2% στο πρώτο τρίμηνο προήλθε από την συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη, η οποία παρουσίασε αύξηση 1,6%, με την κατανάλωση των νοικοκυριών να αυξάνεται κατά 1,9% και εκείνη της Γενικής Κυβέρνησης 0,7%.

Μάλιστα, όλες οι επίσημες εκτιμήσεις φορέων για το εγγύς μέλλον προϋποθέτουν για να συνεχιστεί η υψηλή ανάπτυξη την ισχυρή ιδιωτική κατανάλωση.

Η τελευταία περίπτωση είναι της έκθεσης του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, το οποίο προβλέπει ανάπτυξη έως και 2,3% για το 2025. Στους κινητήριους μοχλούς συγκαταλέγεται πρώτη – πρώτη η ιδιωτική κατανάλωση.

Η Κομισιόν στην εαρινή της Έκθεση προβλέπει πως η πραγματική ιδιωτική κατανάλωση θα αυξηθεί κατά 1,5% το 2025, με ενίσχυση το 2026, η Τράπεζα της Ελλάδος αναμένει αύξηση 2% ετησίως για την περίοδο 2025 – 2027, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κάνει λόγο για σταθερά ισχυρή ιδιωτική κατανάλωση που στηρίζεται σε ανάπτυξη απασχόλησης, εισοδήματος και μείωση πληθωρισμού ενώ το υπουργείο Οικονομικών προβλέπει ιδιωτική κατανάλωση +1,8% το 2025.

Πολλά θα κριθούν από το φθινόπωρο και μετά. Τον Σεπτέμβριο, το πακέτο της ΔΕΘ φαίνεται πως έχει κλειδώσει περί το 1,5 δισ. ευρώ, και δεν αναμένονται αλλαγές προς τα κάτω. Ωστόσο, η καλοκαιρινή αβεβαιότητα εν μέσω συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων για τους δασμούς μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, έχει ήδη αρχίσει να αφήνει το αποτύπωμα της και στις διαθέσεις των καταναλωτών.

Και αυτό, είναι ακόμα στο επίπεδο της καταναλωτικής ψυχολογίας και όχι της πραγματικότητας του… πορτοφολιού, καθώς ο εμπορικός πόλεμος βρίσκεται ακόμα «εν αναμονή» και δεν έχουμε δει τις υλικές του συνέπειες σε επίπεδο εξαγωγών, ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και δημοσίων εσόδων, και ως εκ τούτου και στα οικονομικά των νοικοκυριών τα οποία αναπόφευκτα θα επηρεαστούν.

Με βάση τα υπάρχοντα σενάρια, στην καλύτερη περίπτωση οι ευρωπαϊκές εξαγωγές (μαζί και οι ελληνικές) θα επιβαρυνθούν με δασμούς 15%, στην χειρότερη με 30%, ανοίγοντας τον δρόμο για ακόμα μεγαλύτερη κλιμάκωση καθώς δεν θα έχει επιτευχθεί συμφωνία. Και τα παραπάνω, χωρίς να συνυπολογίσουμε τους διαρκείς γεωπολιτικούς κινδύνους και τις επιπτώσεις τους.