Κινδυνεύουν να χαθούν 327.000 θέσεις εργασίας λόγω κλιματικής αλλαγής

Παρά το μεγάλο δυνητικό κόστος που μπορεί να έχει η κλιματική αλλαγή, όχι μόνο στην οικονομία αλλά ακόμη και στην υγεία μας, η Ελλάδα μέχρι στιγμής είναι λίγο έως πολύ απροετοίμαστη να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της. Μάλιστα στο ακραίο κλιματικό σενάριο, δηλαδή σε περίπτωση που η χώρα δεν λάβει καθόλου μέτρα για την αντιμετώπισή της, το διαθέσιμο εισόδημα μπορεί να μειωθεί κατά 10%, οι καταναλωτικές συνήθειες να αλλάξουν, ενώ το ΑΕΠ μπορεί να περιοριστεί έως και 16 δισ. ευρώ ετησίως.

Οι ευκαιρίες

Παράλληλα, εκτιμάται ότι θα χαθούν 327.000 θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης. Αυτά είναι μερικά από τα ευρήματα μελετών του ΙΟΒΕ με τίτλο «Εκτίμηση των επιδράσεων της κλιματικής αλλαγής σε 6 επιλεγμένους τομείς υψηλής σημασίας για την ελληνική οικονομία», όπως ο πρωτογενής τομέας, η βιομηχανία, ο χρηματοπιστωτικός τομέας, τα νοικοκυριά, η επιχειρηματικότητα αλλά και ο τουρισμός. Βέβαια παρά το κόστος, το ΙΟΒΕ διακρίνει ευκαιρίες, ειδικά σε κλάδους όπως ο τουρισμός αλλά και η επιχειρηματικότητα.

«Η ιδέα είναι ότι μπορείς να αναστρέψεις και να κερδίσεις, εκμεταλλευόμενος ευκαιρίες, αλλά υπάρχουν παρεμβάσεις που δεν πρέπει να καθυστερήσουν», σημείωσε ο Νίκος Βέττας, γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, στο πλαίσιο χθεσινής συνέντευξης Τύπου. «Ως προς τον τουρισμό είμαστε μία χώρα που τα τελευταία χρόνια επεκτείνει και βαθαίνει το τουριστικό της προϊόν, πλην όμως, σε σχέση με άλλες χώρες, εξακολουθεί να είναι περισσότερο ένα καλοκαιρινό προϊόν. Εκεί η πρόκληση είναι τεράστια, όπως και η ευκαιρία. Στην πρωτογενή παραγωγή είμαστε πιο κοντά στο μηδέν παρά στο επιθυμητό όσον αφορά την ενσωμάτωση της τεχνολογίας», επεσήμανε μεταξύ άλλων ο κ. Βέττας.

Στην 5η χαμηλότερη θέση μεταξύ των 27 χωρών της Ε.Ε. κατατάσσεται η Ελλάδα σε ό,τι αφορά τις επιδόσεις της στον κλάδο της «οικοκαινοτομίας», δηλαδή στην ανάπτυξη πράσινων λύσεων που περιορίζουν και τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο.

«Η ελληνική οικονομία παράγει ένα αρκετά ικανό μέγεθος ιδεών, όπως αυτές φαίνονται στις σχετικές ακαδημαϊκές δημοσιεύσεις, ωστόσο είναι μικρό το νούμερο αυτών των ιδεών που φτάνει να αξιοποιηθεί εμπορικά», επεσήμανε από την πλευρά του ο Ηλίας Ντεμιάν, επικεφαλής τμήματος περιβαλλοντικών οικονομικών στο ΙΟΒΕ. Πάγια προβλήματα που στέκονται εμπόδιο στην ανάπτυξη της πράσινης επιχειρηματικότητας, αποτελούν η γραφειοκρατία αλλά και η εξασφάλιση επαρκούς χρηματοδότησης. Σύμφωνα με τη μελέτη, ο τουρισμός που συμβάλλει κατά περίπου 18% στο ΑΕΠ της χώρας, δημιουργώντας περισσότερες από 800.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας, επηρεάζεται σημαντικά από τη «θερμική δυσφορία» λόγω αύξησης της θερμοκρασίας. Ετσι, με δεδομένο πως η θερινή ζήτηση σε παραδοσιακούς προορισμούς αναμένεται να συρρικνωθεί λόγω ακραίων θερμοκρασιών, η μελέτη εκτιμά πιθανές απώλειες μέχρι 2,2 δισ. ευρώ και απώλεια 38.000 θέσεων πλήρους απασχόλησης ετησίως. Ωστόσο, εάν επεκταθεί η τουριστική περίοδος και αναπτυχθούν εναλλακτικές μορφές τουρισμού, οι απώλειες μπορούν να αντισταθμιστούν και το ΑΕΠ να αυξηθεί κατά 228 εκατ. Παράλληλα, εάν αυτό επιτευχθεί, προβλέπεται αύξηση των θέσεων εργασίας κατά 6,6 χιλ. ετησίως. Οπως αναφέρθηκε και κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, κρίνεται απαραίτητη η θεσμοθέτηση υποχρεωτικής εκτίμησης της τουριστικής φέρουσας ικανότητας, αλλά και η ανάπτυξη βιώσιμων υποδομών.

Ο πρωτογενής τομέας

Σημαντικές απώλειες έχει ήδη καταγράψει ο πρωτογενής τομέας, με αποκορύφωμα τις καταστροφικές πλημμύρες «Daniel», εξαιτίας των οποίων έως και 10% των αγροτικών εκμεταλλεύσεων ενδέχεται να μην επιστρέψουν στην παραγωγή. Μάλιστα, σύμφωνα με τη μελέτη, η καταστροφή αυτή αναμένεται να προκαλέσει απώλειες άνω του 1,4 δισ. ευρώ στην τριετία και απώλεια 58.000 θέσεων εργασίας. Ετσι, η απώλεια παραγωγικής ικανότητας επηρεάζει άμεσα την εθνική διατροφική επάρκεια, ενισχύοντας την εξάρτηση από εισαγωγές και δημιουργώντας πληθωριστικές πιέσεις στις τιμές βασικών αγαθών.

Μείωση εισοδήματος

«Τα νοικοκυριά που είναι πιο ευάλωτα είναι αυτά που έχουν και λιγότερο διαθέσιμο εισόδημα», επισημαίνει ο κ. Ντεμιάν όταν η μελέτη εστιάζει στην επίδραση της κλιματικής αλλαγής στα νοικοκυριά. Οι δυνητικές επιπτώσεις της, σε αυτή την περίπτωση, είναι πολλαπλές: μείωση διαθέσιμου εισοδήματος, αύξηση ανελαστικών δαπανών, ενίσχυση της ενεργειακής φτώχειας και μετατόπιση της κατανάλωσης σε άλλους κλάδους. Την ίδια ώρα, η μελέτη εντοπίζει ένα σημαντικό ασφαλιστικό κενό έναντι των φυσικών καταστροφών, τη στιγμή που μόλις πέρυσι καταγράφηκαν 4 δισ. ζημιές από κλιματικές καταστροφές έναντι 1 δισ. τη χρονιά που προηγήθηκε. Ετσι, παρά την αύξηση προσφοράς προϊόντων, το ΙΟΒΕ επισημαίνει πως η ασφαλιστική κάλυψη παραμένει εξαιρετικά χαμηλή, με μόλις το 3% των συνολικών ζημιών να καλύπτεται μέσω ιδιωτικής ασφάλισης. Αντιθέτως, τα αντίστοιχα ποσοστά σε άλλες χώρες, με μικρότερη έκθεση σε φυσικές καταστροφές, υπερβαίνουν το 70%, όπως στην Ισλανδία και στη Νορβηγία.

Τέλος, η πράσινη μετάβαση συνιστά, σύμφωνα με τη μελέτη, μεγάλη πρόκληση αλλά και ευκαιρία για συγκεκριμένους βιομηχανικούς τομείς.